ملاسما یک عارضه پوستی است که با لکه‌هایی به رنگ قهوه‌ای یا خاکستری-آبی و گاهی به صورت کک و مک نمایان می‌شود. بیماری که در میان زنان باردار به دلایل هورمونی هم رایج است. ملاسما پوست زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های پوستی بیش از اندازه نرمال، رنگ‌دانه‌های پوستی را تولید می‌کنند. از این رو باعث ایجاد لک‌هایی در نواحی گونه، بالای بینی و گاهی دست‌ها می‌شوند. برای شناخت کامل بیماری پوستی ملاسما و چگونگی ابتلا و درمان، این مطلب از لنداسپا را دنبال کنید.
بیماری پوستی ملاسما چیست؟
ملاسما را می‌توان به عنوان یک اختلال پوستی رایج معرفی کرد. عارضه‌ای که معمولا در نواحی گونه، بالای بینی، پیشانی و لب بالایی دیده می‌شود. در بعضی افراد لک ملاسما ممکن است بر روی ساعد دست هم ظاهر شود. این لک‌ها به صورت کک و مک و یا نقاطی به رنگ‌های قهوه‌ای روشن و تیره، خاکستری، قرمز و گاهی سیاه بر روی نواحی گفته شده نمایان شده که با گذشت زمان ممکن است تیره‌تر یا محو شوند. البته گفته می‌شود که اوج شدت ملاسما صورت در فصل تابستان به دلیل تابش شدید نور خورشید است. به همین دلیل بروز این اختلال در فصل زمستان رایج نیست.
چه کسانی بیشتر به ملاسما مبتلا می‌شوند؟
اگرچه بیماری ملاسما در هر دو گروه زنان و مردان دیده می‌شود اما در زنان شایع‌تر است. آمارها نشان می‌دهند که تنها ۱۰٪ از مبتلایان به این اختلال پوستی مردان هستند؛ ۹۰٪ باقیمانده را زنان تشکیل می‌دهند. رنگ پوست هم یکی از دلایل بروز لک ملاسما است، از این رو افرادی با پوست‌های تیره در مقایسه با کسانی که پوست روشنی دارند، بیشتر در معرض ابتلا هستند. کسانی که داروهایی مانند قرص‌های ضدبارداری و داروهای هورمونی مصرف می‌کنند هم ممکن است به ملاسما مبتلا شوند.
اما خانم‌های باردار را می‌توان جزو مهم‌ترین کاندیدهای ابتلا به این عارضه پوستی دانست. سطح هورمون استروژن و پروژسترون در زنان باردار افزایش می‌یابد و کارشناسان معتقدند که افزایش این دو هورمون می‌تواند عاملی اثرگذار در بروز لک‌های ملاسما باشد. با این وجود بعد از پایان دوران بارداری، این لک‌ها معمولا بدون نیاز به درمان خاصی ناپدید می‌شوند.
دلایل بروز ملاسما چیست؟
اگرچه علت اصلی بروز بیماری ملاسما مشخص نیست اما عواملی مانند رنگ پوست، بارداری، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون و عواملی مانند نور خورشید و استرس را می‌توان از دلایل بروز این بیماری دانست. عوامل دیگری که ممکن است باعث بروز لک ملاسما شوند عبارتند از:
۱.داروهای ضدتشنج
افرادی که داروهای ضروری برای جلوگیری از تشنج مانند قرص کلوبازام مصرف می‌کنند، ممکن است به ملاسما مبتلا شوند.
۲. داروهای کنترل بارداری
ملاسما صورت در میان افرادی که از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند هم دیده شده‌است.
۳. استروژن و دی اتیل استیل بروستول
دی اتیل استیل بروستول ماده‌ای تولید شده از هورمون استروژن است. این ترکیب در دنیای پزشکی در مراحل درمان سرطان مانند سرطان پروستات و سرطان سینه کاربرد دارد. از آن‌جایی که استروژن عاملی موثر در بروز علائم ملاسما بوده بنابراین مصرف دی اتیل هم می‌تواند باعث بروز ملاسما صورت شود.
۴. ژنتیک
معمولا افرادی که در خانواده شخص مبتلا به ملاسما دارند، مستعد ابتلا هستند. آمارها نشان داده که ۳۳-۵۰٪ افرادی که به ملاسما مبتلا شده‌اند، فرد دیگری از اعضای خانواده‌شان هم در گذشته به این عارضه مبتلا بوده‌است. در برخی موارد دیده شده که در دوقلوهای همسان هر دو دچار عارضه ملاسما شده‌اند.
۵. بیماری تیروئید
افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید هم در معرض ابتلا به ملاسما هستند.
۶. نور چراغ‌های LED
برخی تحقیقات نشان داده لامپ‌های LED در صفحه نمایشگر تلویزیون، لپ‌تاپ، تلفن همراه و تبلت هم می‌تواند باعث بروز اختلال ملاسما شود.
۷. محصولات آرایشی
برخی از محصولات آرایشی به دلیل ترکیباتی که در ساختار خود دارند باعث بروز واکنش فوتوتوکسیک در مصرف‌کنندگان می‌شوند. واکنشی که نشانه‌هایی مانند آفتاب سوختگی بر روی پوست ایجاد می‌کند.
۸. داروهای فتوتوکسیک
داروهایی هستند که باعث حساسیت پوست به نور خورشید می‌شوند. داروهایی مانند برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی، رتینوئیدها، داروهای هیپوگلایسمی و داروهای ضدروان‌پریشی نمونه‌ای از داروهای فتوتوکسیک هستند که مصرف آن‌ها ممکن است باعث بروز نشانه‌های ملاسما صورت شود.
۹. محصولات پوستی
برخی از صابون‌های معطر و محصولات مراقبت از پوست که باعث تحریک شدن پوست شود هم می‌تواند عاملی اثرگذار در ایجاد لک ملاسما باشد.
۱۰. برنزه کردن پوست
اشعه ماوراءبنفش که در زمان برنزه کردن پوست ایجاد می‌شود مانند اشعه ماوراءبنفش خورشید بر روی بروز نشانه‌های ملاسما موثر است.
ملاسما چند نوع است؟
عارضه ملاسما با توجه به عمق رنگ‌دانه‌های پوستی به ۳ گروه تقسیم‌بندی می‌شود. عمق رنگ‌دانه‌ها هم با استفاده از لامپ‌های وود مشخص می‌شود.
- اپیدرمال (روی پوست):
افراد مبتلا به این نوع از ملاسما لک‌های قهوه‌ای تیره با حاشیه‌های مشخص بر روی پوست دارند. این افراد پاسخ بهتری به مراحل درمان ملاسما می‌دهند.
- درمال (زیر پوست):
افراد این گروه دارای لک‌هایی به رنگ قهوه‌ای روشن یا مایل به آبی بر روی پوست هستند. درمان این نوع از ملاسما کمی دشوار است.
- ملاسما مختلط:
یکی از رایج‌ترین گونه‌های ملاسما در میان افراد مبتلا، ملاسما مختلط است. لک‌ها ترکیبی از دو نوع قبلی و به رنگ‌های تیره و روشن هستند. این گروه پاسخ بهتری هم به مراحل درمانی می‌دهند.
چگونه ملاسما را تشخیص دهیم؟
از آن‌جایی که ملاسما یک اختلال پوستی با نشانه‌هایی همچون لک‌های رنگی بر روی پوست بوده بنابراین در اغلب اوقات بدون نیاز به تجهیزات می‌توان آن را تشخیص داد. اما برای بررسی تخصصی به منظور تشخیص شدت بیماری باید به متخصصان زیبایی مراجعه کرد. پزشک با استفاده از لامپ وود که ابزار مهمی برای تشخیص این بیماری بوده، وضعیت عفونت‌های باکتریایی و قارچی که ممکن است در زیر این لک‌ها ایجاد شودرا بررسی می‌کند.
از سوی دیگر انواع مختلف ملاسما بر لایه‌های متفاوتی از پوست نفوذ می‌کنند به کمک این لامپ‌ها پزشک می‌تواند نوع ملاسما را هم تشخیص داده و بر این اساس مراحل درمان را آغاز کند. در شرایطی که شدت عارضه بالا باشد، ممکن است از روش بیوپسی استفاده شود. روشی که در آن یک قطعه کوچک از پوست برای بررسی دقیق‌‌تر در آزمایشگاه و توسط میکروسکوپ بررسی می‌شود.
بهترین راه درمان ملاسما چیست؟
در بیماران مختلف روش‌های درمان ملاسما متفاوت است. در خانم‌های باردار که بارداری علت بروز این لک‌ها بر روی پوست بوده یا کسانی که از داروهای کنترل بارداری استفاده کرده‌اند، بعد از قطع مصرف یا بعد از پایان بارداری، لک‌ها به صورت طبیعی و بدون درمان خاصی ناپدید می‌شوند.
امروزه کرم‌هایی تولید شده که می‌تواند باعث روشن شدن پوست شود. این کرم‌ها به ویژه در درمان ملاسما هم می توانند تاثیرگذار باشند. برخی از پزشکان علاوه بر این کرم‌ها از استروئیدهای موضعی برای روشن شدن نواحی آسیب‌دیده پوست هم استفاده می‌کنند. لایه‌برداری، درم ابریژن و میکرودرم ابریژن هم از دیگر روش‌های درمانی پیشنهادی برای درمان ملاسما بوده که باید با نظر پزشک انجام شود. این روش‌ها با اثرگذاری بر روی لایه‌های بالایی پوست باعث روشن شدن لک‌های تیره می شوند.
با این حال در دنیای پزشکی درمان قطعی ملاسما هنوز معرفی نشده‌است. روش‌های گفته‌شده ممکن است تاثیر دائمی بر لک‌ها نداشته و نیاز به تکرار آن‌ها در درازمدت باشد.
آیا درمان خانگی ملاسما موثر است؟
همانطور که اشاره شد با توجه به علت بروز ملاسما روش‌های درمانی ممکن است متفاوت باشد. از این رو درمان خانگی را نمی‌توان بهترین روش درمانی برای این اختلال دانست. اما در شرایطی که لک‌های دیده‌شده محدود و سطحی باشند، برخی از ماسک‌های خانگی مانند آلوئه‌ورا، کرم‌های ضدآفتاب برای پیشگیری از تشدید بیماری و برخی درمان‌های خوراکی ممکن است باعث بهبود این بیماری شود.
جمع‌بندی
ملاسما یک اختلال پوستی بوده که باعث ایجاد لک‌های قهوه‌ای و قرمز بر روی پوست می‌شود. عارضه‌ای که درمان قطعی نداشته اما در برخی موارد مانند استفاده از کرم ضدآفتاب و قطع مصرف برخی داروها می توان از بروز آن پیشگیری کرد.
آکادمی کامرانی که در یوسف آباد ( اسد آبادی ) واقع شده است با همکاری Maple کانادا و UCL انگلستان دوره های مراقبت از پوست که شامل سرفصل‌هایی چون دوره آموزش فیشال، دوره بیوتی تراپیست و… است را با اساتید مجرب و بهترین امکانات آموزشی برگزار می‌کند.
می توانید از طریق صفحه اینستاگرام با ما در ارتباط باشیم.
جهت دریافت مشاوره و شرکت در دوره های آموزشی با ما تماس بگیرید.